Deze ochtendkrant werd ik tot mijn eigen verrassing gelukkig van twee economie-berichten en moest ik óók nog denken aan mijn opa.
de cirkel ‘schmeden’
Het eerste bericht: Frits Goldschmeding, oprichter van Randstad en rijkste Nederlander, gaat op zijn 82e zijn geld tot sociaal kapitaal maken. Met zijn nieuwe foundation wil hij iets terug doen voor de samenleving, die hem in staat stelde zo rijk te worden. Daarmee smeed hij de cirkel rond. In ons land ging ondermeer Joop van den Ende hem voor en in Amerika miljardairs als Zuckerberg en Gates. Op de site van givingpledge.org belooft een lange lijst rijken der aarde het grootste deel van hun vermogen aan de mensheid te schenken. Zo vinden ook deze succesvolle mensen geluk in het geven en in betekenis hebben voor de medemens, met wie ze zich verbonden voelen.
“werkelijke rijkdom ervaar je in wat je geeft”
familiebedrijf als ruggengraat
De tweede kop vandaag: ‘redding komt van familiebedrijven; de ruggengraat van de economie doet zijn naam eer aan’. Aanleiding is de overname van een aantal failliete beursgenoteerde bedrijf-onderdelen door Nederlandse familiebedrijven, zoals de La Place-winkels door Jumbo en de Manfield-winkels door Sacha. Waarom kunnen deze familiebedrijven dat in de huidige zware tijden? Volgens John Fentener van Vlissingen, van familiebedrijf SHV, zijn familiebedrijven zuiniger: “met eigen geld ga je voorzichtiger om”. De winst die beursgenoteerde bedrijven steeds moeten uitbetalen aan aandeelhouders kunnen families investeren in de lange termijn van hun bedrijf. “Familiebedrijven denken in generaties in plaats van in kwartalen”. Zowel eigenaren als werknemers voelen zich vaak sterker verbonden met ‘hun’ zaak; een grote waarde, die je niet zichtbaar maakt in accountantsrapporten.
de spijkers van mijn opa
In beide stukken lees ik hetzelfde sleutelwoord: verbondenheid. Dat doet mij deugd, als geluksman en als telg van een familiebedrijf. Het doet me dankbaar denken aan mijn voorouders. Mijn vader had samen met zijn broer een aannemersbedrijf in een Brabants dorp. De verbondenheid was vanzelfsprekend. Het leven van mijn ouders kende geen werk versus privé. Alles liep door elkaar, wonen, werken, vrienden en zakenrelaties. Ons bedrijf was vervlochten met het dorp. Werknemers werkten er hun hele leven, het ging van vader op zoon. Natuurlijk leende je voor het weekend spullen van de zaak en natuurlijk bracht je die maandag netjes terug. Natuurlijk ondersteunde je activiteiten in het dorp. Natuurlijk had je zorg voor ‘je mensen’, want de metselaar van vrijdag was op zondag de midvoor van het elftal waar mijn vader keepte. Na de wedstrijd buurtte je samen in het café. De verbindingen waren vanzelfsprekend.
En zuinigheid? Die was er bij mijn vader ingeheid door zijn vader. Begonnen als ‘krullenjongen’ bij een timmerman had mijn opa het geschopt tot een klein bouwbedrijfje. Elke spijker telde. Alle kromgeslagen spijkers werden opgeraapt en in een kist bewaard. Op zondag stond mijn opa eigenhandig die spijkers recht te slaan. Dat beeld zet zuinigheid in je DNA.
Nee, neem dan het boek van Joris Luyendijk ‘dit kan niet waar zijn’. Ik lees daarin hoe bankiers ongelimiteerd risico’s namen met andermans geld. Schouderophalend hanteerden deze mensen de term ‘OPM’. OPM? Dat betekent ‘other people’s money’. Oftewel: geen verbondenheid, dus ’who cares’? Gelukkig voor deze bankier zat mijn opa zaliger hier niet bij; die had subiet een hamer naar zijn kop geslingerd.
Als geluksman heb ik niets tegen geld, versta me goed. Dat zou te simpel zijn. Ik zie wel één grote valkuil van geld: het wordt vaak té belangrijk gemaakt als maatstaf en soms zelfs doel op zich. Dan gaan betekenis en verbinding, dus geluk, verloren.
“not everything that counts can be counted;
not everything that can be counted, counts”
Chip Conley, auteur van Peak
Jij bent rijker dan Zuckerberg, Goldschmeding en Gates bij elkaar!
Wil je dat even voelen? Beantwoord dan deze vraag:
Welke twee dingen in je leven van vandaag
zou je voor geen goud willen missen
al werd je ál het geld van de wereld geboden?
Rijk besef toch? Wees er zuinig op!
Ik gun je óók vandaag mooie momenten van geluk
om te genieten
en te delen.
chiel
meer weten?
Joris Luyendijk www.jorisluyendijk.nl/
over ‘dit kan niet waar zijn’ in VPRO Tegenlicht: http://tegenlicht.vpro.nl/afleveringen/2014-2015/bankgeheimen-joris-luyendijk.html
over Familiebedrijven https://familiebedrijvenaward.nl/over-de-stichting
de gelofte van de rijken der aarde: www.givingpledge.org
